बिश्व ईतिहासमा महीला प्रधानन्यायधिस भएको लगभग ३५/३६ बर्ष पछी भएपनि निकै आशा गरीएकी र निर्णयमा शाहासी, ब्याबशायिक तथा बिबादरहीत बरीष्ठ न्यायधिस शुशिला पुग्दैछीन ।उनको प्रधान न्यायधिसको पदधारण नेपालको सन्दर्भमा यसकारण पनि महत्वका साथ हेरीएको छ की उनी प्रधान न्यायधिस बने संगै नेपालमा बिश्वमै बिरलै हुने उदाहरण बन्नेछ, नेपालमा सरकारको तिनवटै अंग ब्यबस्थापिका,कार्यपालिका, र न्यायपालिकाको मुख्य पदमा महीला हुनेछन अव ।
न्याय परीषदले प्रधान न्यायधिसमा शुशिला कार्की(सुबेदी)लाई सिफारीस गरे संगै अब शुशिला कार्की नेपालको पहीलो प्रधान न्यायधिस हुने भएकीछन ।
नेपालको सर्बोच्च अदालतको आजसम्मको ईतिहासमा उनि पहीलो महीला हुन जो न्याय क्षेत्रको सबै भन्दा ठुलो ओहोदामा पुग्ने भएकीछन ।
बिश्व ईतिहासमा महीला प्रधानन्यायधिस भएको लगभग ३५/३६ बर्ष पछी भएपनि निकै आशा गरीएकी र निर्णयमा शाहासी, ब्याबशायिक तथा बिबादरहीत बरीष्ठ न्यायधिस शुशिला पुग्दैछीन ।
उनको प्रधान न्यायधिसको पदधारण नेपालको सन्दर्भमा यसकारण पनि महत्वका साथ हेरीएको छ की उनी प्रधान न्यायधिस बने संगै नेपालमा बिश्वमै बिरलै हुने उदाहरण बन्नेछ, नेपालमा सरकारको तिनवटै अंग ब्यबस्थापिका,कार्यपालिका, र न्यायपालिकाको मुख्य पदमा महीला हुनेछन अव ।
sandra day o'connorबिश्वमै पहीलोपटक महीला प्रधान न्यायधिसको अमेरीकाकी सान्ड्रा डे अकोनर सन १९८१ मा भएकी थिईन भने छिमेकी राष्ट्र भारतमा सन १९८९ मा फतिमा बेभि एसियाकै पहीलो महीला प्रधान न्यायधिस बनेकी थिईन ।
तर अब नेपाल पनि महीला न्यायधिस छीटै २०१६ पाउदै छ । न्यायलयको अन्तीम निर्णय अब महीला बाट हुनेछ । सम्पुर्ण न्याय क्षेत्रको नेतृत्व अब शुशिलाले गर्नेछीन ।
संबिधान निर्माण भईसकेपछी ब्यबस्थापिका संसदमा पनि मुख्य र सबै भन्दा उच्च पद सभामुखमा पनि महीला नै छन । सभामुख ओनसरी घर्तिलाई नेपालले बिश्वको ९३ र नेपालको पहीलो महीला सभामुखको रुपमा पाएको हो ।list
सन १९२७ मा अस्ट्रीयामा बिश्वको पहीलो महीला सभामुख भएको पचास बर्षको हाराहारीमा नेपालले पनि सन २०१५ मा यस्तो अबसर पायो ।
सन २००९ मा मात्र भारतमा महीला सभामुख चुनिएको थियो । त्यस्तै देशको मुख्य तथा सबैभन्दा ठुलो ओहोदा रास्ट्रप्रमुख रास्ट्रपति पनि महीला नै छन । राष्ट्रपति बिद्या देवी भन्डारीलाईपनि नेपालले पहीलो महीला राष्ट्रपतिकै रुपमा पाएको हो । नेपालमा रास्ट्रपति रहने ब्यबस्था भ्रखर मात्र आएपनि रास्ट्रको दोस्रो रास्टपतिको रुपमा पहीलो महीला रास्ट्रपति यसै बर्ष नेपालले पाएको हो ।
isabelसन १९७४ मा बिश्वमै पहीलो रास्ट्रपति अर्जेन्टीनाले ईशाबेल पेरोनलाई पाएको लगभग तिन शताब्दीमा नेपालले सन २०१५ मा नेपालकै पहीलो महीला रास्ट्रपति पाएको हो ।
त्यस्तै छीमेकी रास्ट्र भारतमा सन २००७ मा प्रतिभा पाटील भारतको पहीलो महीला रास्ट्रपति भएकी थिईन ।
यसरी नेपालमा तिन वटै अंगका प्रमुख एकैसाथ, एउटै बर्ष र सबै पहीलो नै पाएको यो बिश्वमा पहीलो घटना हो र अब लेखीने पहीलो ईतिहास हो । महीला अधिकार र महीला सहभागिताको ज्वलन्त फरक उदाहरण नेपाल हो ।
नियम र कानुमा महीला लेखाउन, आरक्षणको लागि लडेर भन्दा अबसर दीएर महीलाले सबथोक गरेको उदाहरण हो यो । त्यसैले सबैलाई अबसर दीने नियम कानुन र राज्य संञ्चालन प्रक्रीया नै आधुनिकता, बिकाश र समृद्धीको आधार हो भन्ने कुरा हाम्रो यही घटना प्रयाप्त उदाहरण हो ।
Comments[ 0 ]
Post a Comment